Tương lai nào

sau cuộc khủng hoảng?

Định Hướng 55

Đầu năm 2009, mỗi người, mỗi nhà, mỗi nước đều phải đối diện với khủng hoảng.

Trước mắt là khủng hoảng về tài chánh, kinh tế, một khủng hoảng đập ngay vào cuộc sống vật chất mà nếp sống hôm nay xem như là cụ thể và nền tảng quyết định các quyết định xã hội con người. Khủng khoảng trước mắt ấy làm lung lay niềm tin vào những tiền đề văn hóa sâu kín mà đã từ lâu người ta tưởng chừng như hiển nhiên.

Từ hơn năm thế kỷ qua, dưới ánh sáng của thời đại tân kỳ, tiền đề văn hóa về phẩm giá con người và định chuẩn cho văn minh các cộng đồng xã hội không phải là tiến bộ khoa học kỹ thuật, phồn vinh cuộc sống vật chất và uy lực trí khôn con người kiểm soát được toàn bộ sinh hoạt cùa mình hay sao !

Đối diện với cơn khủng hoảng có tầm vóc toàn cầu hôm nay, dường như lạc quan ngây ngô ấy của con người của thời đại tân kỳ khựng lại. Nhiều câu hỏi dồn dập được đặt ra: Tại sao lại khủng hoảng ? Khủng hoảng cho đến bao giờ  mới thôi? Và sau đó thì sao ? Khả năng quản lý về tài chánh mà chúng ta tưởng là vạn năng, nay có đủ sức chế ngự được những tính toán điên rồ, những tham lạm phát xuất từ tâm địa con người không ? Các định chế tài chánh còn khả tín nữa không ? Sinh hoạt kinh tế lệ thuộc vào những thăng trầm tài chánh bấp bênh mà cuộc khủng hoảng hôm nay là một hệ lụy, làm sao bảo đảm tiến độ đem lại cuộc sống phồn vinh ? Cuộc sống chính trị chỉ được xây dựng và đánh giá trên lãnh vực  quản lý kinh tế và tài chánh mà thôi, sẽ phải thế nào trước đại nạn nầy ? Với kinh nghiệm thực tế về khủng hoảng nầy, thế giới đang hân hoan đặt kỳ vọng vào viễn ảnh toàn cầu hóa dựa trên đông lực tiến bộ kỹthuật, kinh tế, tài chánh, thế giới ấy sẽ đi về đâu ? Nói tóm, tương lai nào chờ đợi chúng ta sau thảm trạng nầy ?

Tuy nhiên, kinh sách các tôn giáo cũng như những bản văn nền tảng khai sáng các nền văn hóa nhân loại đều cho hay sứ điệp chân lý và niềm vui cứu độ bao giờ cũng được mặc khải từ một cơn khủng hoảng. Trong cuộc sống mỗi người, chúng ta không chứng kiến tin vui đức bé chào đời được loan báo bằng nỗi đau đớn của người mẹ hay sao ?

Phải, trong quá khứ, câu trả lời đơn giản là rồi ra sự việc cũng đâu vào đấy, đó là định luật của tự nhiên. Nhưng sự việc cũng đâu vào đấy như thế phải chăng là phải trả giá bằng những giải pháp ghê rợn của những cách mạng đổ máu, những cuộc chiến kinh hoàng mà thế kỷ vừa qua đã áp dụng để chế ngự khủng hoảng ?

Xuyên qua cuộc khủng hoảng hôm nay, liệu con người của thế giới ngày nay có đủ sức vượt qua giới hạn định vị con người trong kỷ thuật, kinh tế, tài chánh... để nhận ra căn cơ phát sinh khủng hoảng hay không?

Không phải từ ngàn xưa các sứ điệp tôn giáo, văn hóa của các thánh hiền cũng chỉ nhắc rằng mọi khủng hoảng đều bắt nguồn từ khủng hoảng duy nhất, đó là con người đã đánh mất nhân tính, hay sao. Tương lai sẽ ra sao sau cuộc khủng hoảng, nếu con người hôm nay không nhận ra được xã hội mình đang sống không biết ý nghĩa nhân tính nằm ở phương nao ! Nhưng vấn đề là liệu thắc mắc đó còn có âm hưởng gì trên cuộc sống chúng ta hay không mà thôi.