|
(Bài thuyết tŕnh của Ls Lâm Lễ Trinh, diễn giả danh dự tại Đại hội
Cộng đồng Công giáo Việt Nam Miền Tây Nam Hoa kỳ ngày 16.5.2004 tại
Seton Hall, Lake street. Los Angeles, Californie)
Lời nói đầu tiên của tôi là xin chân thành cám ơn hai vị chủ tịch Liên
Đoàn và Cộng đồng Công giáo Việt Nam Miền Tây Nam Hoa kỳ đă mời tôi
thuyết tŕnh về đề tài “Những nguyên tắc căn bản khi người giáo dân
tham gia vào đời sống chính trị”. Đây là một đề tài phức tạp, thường
được đặt ra, chưa được giải đáp dứt khoát và hiện trở nên nóng bỏng v́
t́nh trạng sôi động của đất nước Việt Nam. Với khả năng hạn hẹp, tôi
sẽ cố gắng thắp lên vài ngọn nến nhỏ để góp phần vào cuộc tranh luận
chắc chắn thích thú tiếp theo buổi nói chuyện hôm nay.
Bài thuyết tŕnh của tôi gồm có ba phần: 1) Ảnh hưởng quyết định của
tôn giáo đối với chính trị 2) Chính sách đàn áp tôn giáo cùa Cộng sản
Việt Nam và 3) Trách vụ của người tín hữu xây dựng Giáo hội để giúp
Đạo nhập Thế.
1) Ảnh hưởng quyết định của tôn
giáo đối với chính trị
Tương
quan Tôn giáo và Chính trị.
Một thoáng nh́n qua lịch sử của thế giới đủ giúp chúng ta nhận thức rằng
các cuộc cách mạng vĩ đại gây ảnh hưởng sâu đậm nhất đối với quần
chúng được phát động và thực hiện không phải do các chính trị gia lổi
lạc mà do những giáo chủ của các tôn giáo lớn như Phật giáo, Hồi giáo
và Thiên chúa giáo. Đức Phật, Mahomet và chúa Jésus đă thay đổi thế
gian toàn diện: về tâm linh và luôn cả về chính trị, xă hội, văn hóa,
nếp sống và kinh tế. Các vị chủ chiên này xuất hiện vào những giai đọan
nhiểu nhương của nhân loại để cứu độ và giải thoát.
Ở một số nước, tôn giáo đóng vai tṛ dựng nước và được chọn làm Quốc
giáo. Đây là trường hợp của Phật giáo tại Việt Nam, dưới thời đại Ngô,
Đinh, Lư, Trần vào thế kỷ thứ VII cho đến thế kỷ XIV. Mặt khác, sự
tranh dành quyền lực đă gây giữa Ki tô giáo và Hồi giáo một lọat thánh
chiến Croisades kéo dài ba thế kỷ ở Aâu châu và Trung Đông. Để tránh
tôn giáo khuynh đảo chính trị, nhiều xứ đă cho ghi vào Hiến pháp
nguyên tắc tách biệt Nhà thờ và Nhà nước (séparation de l’Eùglise et
de l’Eùtat).
Thời cổ xưa cũng như thời hiện đại chứng kiến vô số trường hợp Chính
phủ đàn áp tôn giáo hay các giáo phái tàn sát lẫn nhau. Tại Việt Nam,
Thiên chúa giáo được truyền bá từ năm 1533 dười thời Lê Trang Tôn. Hai
vua nhà Nguyễn Minh Mạng và Tự Đức cấm đạo bằng những sắc chỉ ban hành
năm 1825 và 1859, sát hại 130.000 tín hữu và đốt phá 3000 giáo xứ. Năm
1963, Phật giáo đă lật đổ Đệ nhứt Cọng hoà. Hiện nay, các nhóm Hồi
giáo quá khích đang đẩy mạnh phong trào khủng bố toàn cầu, gây đảo điên
cho Thế giới. Trong khi đó, Cộng sản VN đàn áp không nương tay các tôn
giáo đứng mủi chịu sào đ̣i tự do tín ngưỡng và tự do hành đạo.
Các dữ kiện nêu trên chứng minh tôn giáo dính liền với vận nước. Đạo Đời
là hai bộ mặt của một thực tại. Tôn giáo và chủ nghĩa Mác Lê là hai
thái cực không thể sống chung. Hữu thần và vô thần xung khắc như ánh
sáng và bóng tối, như nước và lửa- khác biệt về tư duy và ư thức hệ.
Trả lời câu hỏi của một cán bộ CS, một Ki tô hữ u đă mộc mạc giải
thích như sau điểm khác giữa hai đức tin của họ: “Đối với CS, của anh
là của tôi. Đối với Công giáo, của tôi là của anh.”
Cộng sản là sức mạnh của bắp thịt., hô hào đấu tranh giai cấp, nô lệ
hoá con người, bần cùng hoá trí tuệ. Tôn giáo là sức mạnh của tâm linh,
của nội công, kêu gọi hoà đồng, cổ vơ bác ái, thăng tiến nhân phẩm và
tôn trọng quyền sống. Cộng sản là lư thuyết giai đọan . Tôn giáo trường
tồn. Bởi thế, khi đụng độ với tôn giáo, cộng sản chắc chắn sẽ thua.
2 – Chính sách đàn áp
tôn giáo của CSVN
Nhận thức được nguy cơ, ngay từ trước tháng tư 1975, CS Hànội đă xâm
nhập thâm độc các tôn giáo và giáo phái ở Miền Nam VN, mua chuộc các
thành phần tả khuynh để phá hoại chính phủ Sàig̣n.
Sau ngày thống nhất đất nước bằng vơ lực, CS thành lập Ban Tôn giáo
Chính phủ để tiếp tục chính sách triệt hạ các tổ chức chống đối bằng
đủ tṛ ma giáo. Chúng dùng Công giáo khống chế Công giáo, bắt giam
giáo sĩ, đóng cửa tu viện, thanh toán các tổ chức “phản động” trong
các vụ Vinh Sơn (1976), Đắc Lộ (1980), Ḍng Đồng Công (1987) ..v..v...
Hiện nay, 25 giáo phận trên toàn quốc thiếu linh mục trầm trọng.
Mặt khác, CS tuyền truyền tôn giáo là “thuốc phiện” đầu độc xă hội.
Chúng cổ vơ giới trẻ “giă từ chính trị” , chúng hô hoán đề pḥng ngoại
bang “diễn biến hoà b́nh.”
Ngày 19.4.1999, Thủ tướng Phan Văn Khải kư Nghị định số 26/1999/ND-CP
tăng gia các hạn chế nghiêm khắc. Văn kiện này gồm có 29 điều, chia
thành ba phần: 1) Chính phủ bảo đảm tự do cho người có hay không có đức
tin được tham gia các sinh hoạt tôn giáo. 2) Đặt thể thức cấp giấy
phép hoạt động tôn giáo và 3) Điều khoản thi hành. Việc in ấn kinh
sách và tài liệu tôn giáo bị kiểm soát chặt chẻ. Tài sản của giáo hội
bị tịch thâu.
Mổi lần các cơ quan bảo vệ nhân quyền trên thế giới hay chính phủ ngoại
quốc lên tiếng tố cáo mạnh mẻ những vi phạm, CS ban ra vài biện pháp
xoa diụ dư luận, mở vài nấp hơi an toàn.. Khi giông tố đă qua, CS tiến
tới những vi phạm tệ hại hơn. Tuy nhiên, CS càng áp đảo, đức tin của
tín đồ các tôn giáo càng gia tăng.
3 - Trách vụ của các
tín hữu xây dựng Giáo hội
Hai câu hỏi thường được đặt ra: Vai tṛ của Giáo hội Công giáo tại
Việt Nam ? Người tín đồ Công giáo có nên dấn thân chính trị hay không
và phải làm ǵ để góp phần xây dựng Giáo hội?
1 – Vai tṛ của Toà thánh Vatican.
Về công pháp quốc tế, Toà thánh Vatican là một quốc gia đầy đủ chủ
quyền và có đặt đại diện ngoại giao ở cấp bực Khâm sứ tại hầu hết các
nước trên thế giới. Vatican chủ trương hoà đồng tôn giáo, đối thoại
cởi mở, tôn trọng quyền tự do tín ngưỡng, tự do hành đạo theo bản
Tuyên ngôn Quốc tế về Nhân quyền của Liên Hiệp Quốc. Trong Huấn từ
ngày 22.1.2002, Đức Thánh Cha xác nhận: “Giáo hội, v́ chức năng của
ḿnh, trong mọi trường hợp, không thể lẫn lộn với một cộng đồng chính
trị và không bị gắn liền với bất cứ hệ thống chính trị nào”. Khi nhắc
đến quyền uy của Toà thánh, mọi người nhớ câu hỏi xấc xược của
Staline: “Vatican, bao nhiêu sư đoàn?” Lănh vực họat động của Giáo hội
và các tu sĩ là đạo lư, văn hoá, xă hội và giáo dục chớ không phải
chính trị giai đọan và cục bộ. Giáo hội không t́m đóng vai tṛ quốc sư
mà cũng không chấp nhận phục dịch bất cứ chế độ nào. Giáo hội chỉ muốn
là “lương tâm”ø của các chính quyền.
Đến nay, Hànội đ́nh hoản bang giao chính thức với Vatican. Thay mặt
Toà thánh La Mă, Đức Hồng Y Roger Etchegaray đă qua Viêt Nam ba lần để
thương thuyết. Kết quả c̣n quá khiêm tốn, tuy cụ thể. Thành lập Giáo
hội Công giáo VN tự trị không được, Cộng sản bèn triệu tập tháng
11.1983 “Đại hội toàn quốc những người Công giáo VN xây dựng và bảo vệ
Hoà b́nh”. Một “Ủy ban Đoàn kết Công giáo Yêu Nước” ra đời. Tuy được
Mặt Trận Tổ quốc hổ trợ, Ủy ban này tỏ ra bất lực v́ Hội Đồng Giám mục
VN không công nhận. Toà Thánh cấm các giáo sĩ không được tham gia vào
các tổ chức tôn giáo qúốc doanh. Mặc dù vậy, theo tin Việt Catholic,
tháng 5.2002, có ba linh mục thuộc địa phận Saigon, Ban Mê Thuột và
Đắc Lắc đă ứng cử vào Quốc Hội bù nh́n của CS.
Vai tṛ của các tín hữu Công
giáo.
Công đồng Vatican II (1962-1965), do Giáo hoàng Gioan XXIII triệu tập
và Giáo hoàng Phao lồ VI tiếp tục, đă mở đường hướng dẫn Ki tô hữu
kiểm điểm toàn thể sinh hoạt nội bộ cũng như đường lối đối ngoại của
Hội Thánh. Các tín đồ được khuyến dụ phải khiêm tốn sửa sai thiếu sót,
canh tân và gánh vác trách nhiệm đối với vấn đề vô thần. Công đồng
Vatican II là một sự suy niệm sâu rộng dưới ánh sáng Tin Mừng , bao
quát tất cả mọi vấn đề của con người và nhằm đem lại hiệp nhất với các
anh em ngoài Công giáo.
Đường lối bao dung này được Đức Thánh Cha Gioan Phao lồ II khai triển
triệt để, đặc biệt trong Tông huấn ngày 30.12.1988 Christefideles
Laici, Người tín hữu giáo dân”
Trước khi trở thành tông đồ, mỗi cá nhân là công dân một quốc gia. Người
công dân có thể chọn lựa tôn giáo và đức tin nhưng, tuyệt nhiên, không
thể phản bội lại nguồn gốc ông cha là một thực thể bất khả thay đổi.
Ḷng yêu nước thuộc bẩm tính tự nhiên của con người, v́ thế, đă có trước
khi tôn giáo khai triển trong giáo lư.
Thánh Thomas d’Aquin xem ḷng yêu nước như sự sùng mộ, pietas, đối với
Quê hương., không thể tách rời với bổn phận thờ kính Thượng đế và
trách vụ hiếu thảo với cha mẹ. Giáo hoàng Lêô XII, người đă khởi xướng
Xă hội Công giáo, viết: “Ḷng yêu mến Giáo hội và ḷng áí quốc phát xuất
từ một nguyên lư trường cữu. Cả hai đều có Thượng đế là tác giả và
nguyên ủy.”
Có Nước, mới c̣n Đạo. Nghĩa vụ tạo ra Trách nhiệm, Mỗi trách nhiệm là
một thập giá, phải gánh đến cùng. Chết v́ Tổ quốc là một vinh dự dành
cho thiểu số. Sống v́ Đất nước là một phận sự thiêng liêng cho tất cả.
Mặt khác, trước những x́-căn-đan xảy ra những năm gần đây trong hàng
giáo phẩm (như sách nhiểu t́nh dục, linh mục lập gia đ́nh, đàn bà làm
linh mục, vấn đề phá thai, nạn đồng tính ..vv..), một trào lưu lớn mạnh
- đặc biệt ở Hoa kỳ - đ̣i giáo dân được phép tham gia tích cực hơn
trong việc quản trị và hướng dẫn giáo lư trong Giáo hội. Theo Giáo
luật, tín hữu có quyền và có trách vụ góp phần xây dựng Đạo v́ phúc
lợi của Giáo hội (Giáo luật Canon 212, mục 3). Trong Thánh Kinh , Chúa
đă phán: “ Ta là cây nho, chúng con là cành. Cành nào ở trong Ta và Ta
ở trong nó, nó sẽ trổ sinh nhiều hoa trái.Bất cứ cành nào ở trong Ta
mà không trổ sinh hoa trái, (Cha Ta) sẻ chặt nó đi” (John 15:2, 15:5).
Nếu hết trong sáng, tôn giáo không c̣n là ngọn hải đăng soi đường
trong đêm tối. Bởi thế, cần lương thiện sám hối. Đức Giáo hoàng Felix
III đă nói: “ Không chống sự sai trái tức là chấp nhận sự sai trái.
Không bảo vệ sự thực, tức là xoá bỏ sự thực. Không đương đầu với kẻ
làm sự ác khi ḿnh có thể, tức là cổ vơ kẻ ấy.”
Người công dân sẽ phục vụ Đất nước đắc lực hơn khi đồng thời là một
tín hữu biết nêu gương chứng nhân. Thay v́ “theo đạo” một cách thụ động,
người tín hữu phải “sống đạo” nhiệt t́nh, biết đổi mới việc rao giảng
Phúc Aâm, biết chọn công ích làm mục tiêu và phục vụ làm nền tảng. Như
vậy, giấc mơ “Đạo Nhập Thế” mới trở thành sự thực. Người Kitô hữu,
công dân của Nước trần thế và Nước Trời, mới chu toàn nghiă vụ trần
thế của ḿnh một cách trung tín, theo sự hướng dẫn của Phúc Aâm. Cụm
từ “dấn thân” lúc ấy sẽ mang đầy đủ ư nghĩa cao quư. Thuật ngữ “làm
chính trị” sẽ không c̣n bị khinh miệt. Lư trí và Cầu nguyện giúp chúng
ta b́nh tâm chọn lựa giữa cái thiện và cái ác, chân thành và gian dối,
thương yêu và thù hận. “Muốn làm thánh nhân th́ phải thành nhân trước
đă .“ (Gioan Bosco).
Người công dân-tông đồ công giáo VN phải chiến đấu ngày nay trên hai
mặt trận, hệ trọng như nhau: Bảo vệ Giáo hội chống sự phá hoại từ bên
trong của các Lực lượng Aâm phủ và đồng thời, áp lực CS tôn trọng nhân
vị. Đ̣i hỏi này vượt lên trên luân lư cá nhân. V́ nó là tiêu chuẩn nền
móng để xây cơ cấu xă hội. V́ mục tiêu xă hội là Con Ngưởi.
Trước Đại Hội đồng Liên Hiệp Quốc, Đức Thánh Cha Gioan Phaolồ II đă
lên án tinh thần quốc gia quá khích, bệnh hoạn và hẹp ḥi. Ngài kêu
gọi cảm hoá kẻ thù bằng T́nh thương và Tha thứ. Trong đọan 5 của Huấn
từ ngày 22.1.2002, Ngài xác nhận: “ Giáo hội không hề muốn thay thế
những người trách nhiệm của Nhà nước và những công việc của các cá
nhân hay tập thể mà chỉ mong muốn có thể thi hành sứ mạng chuyên biệt
của ḿnh.”
Những lời huấn dụ này cần được Giáo hội giải thích tường tận. Các giáo
hữu cần phân tích sâu rộng hầu t́m ra những kết luận nghiêm chỉnh và
phương thức hành động thích hợp trong việc đ̣i hỏi Tự do, Dân chủ cho
xứ sở.
Kết luận
Bỏ nước ra đi để thoát nạn độc tài cộng sản là một quyết định chính
trị quan trọng.
Chúng ta đă đầu phiếu bằng đôi chân. Nhưng cuộc đấu tranh không thể ngưng
tại đây.
Người tín hữu Công giáo Việt Nam may mắn có một Giáo hội lănh đạo anh
minh với một uy thế lớn trên thế giới, về tinh thẩn lẫn chính trị. Con
đường phải tiến tới để giải thoát Đất nước, tuy nhiên, c̣n dẩy đầy
chông gai. Cần kiên tŕ, sáng kiến và hy sinh để tạo một sức mạnh nhân
dân. Yếu tố Nhân Dân là yếu tố quyết định và duy nhất để thắng lợi.
Không thể ỷ lại vào Giáo hội. Nên tránh thương măi hoá tôn giáo. Tránh
lạm dụng lá cờ tín ngưỡng. Tránh dùngï tôn giáo như một công cụ. Đừng
buôn Thần, bán Thánh.
Hảy vững đức tin. Hảy hành động theo Công lư để xây dựng Hoà b́nh. Một
nền Hoà b́nh Công chính.
Chính nghĩa không thể thua. “Hởi đàn chiên bé nhỏ, đừng sợ!” (Tổng huấn
Giáo hội Á châu, số 50:3)
Xin cám ơn sự chú ư của các bạn.
|
