THƯ NGỎ CỦA CÁC GIÁM MỤC VIỆT NAM

 

 kính gửi

Quư vị lănh đạo các cơ quan lập pháp của Nhà nước Việt Nam:

Quốc hội và các Hội đồng Nhân dân

 


 

 

                Kính thưa Quư Vị,

            Nhân dịp Hội Đồng Giám Mục Việt Nam họp Hội nghị Thường niên tại Hà Nội, từ ngày 7 đến 12-10-2002. Chúng tôi, các Giám mục Việt Nam, xin kính gửi tới Quư Vị lănh đạo các cơ quan lập pháp của Nhà Nước Việt Nam là Quốc Hội và các Hội Đồng Nhân Dân những góp ư của chúng tôi về công cuộc xây dựng và phát triển một xă hội “v́ con người”.

            “Phục vụ con người là mục đích tối cao” của mọi tổ chức và cơ chế xă hội (xem Nghị quyết Đại hội Đảng lần VI), v́ lẽ con người là mục đích, là cứu cánh, là trọng tâm của mọi hoạt động văn hóa, kinh tế, xă hội. Từ chân lư căn bản này về con người với nhân phẩm và nhân quyền của họ, nảy sinh những nhu cầu, những đ̣i hỏi bức thiết phải đáp ứng để xây dựng và phát triển một xă hội nhân bản, một xă hội không làm què quặt và hủy hoại con người. Những đ̣i hỏi bức thiết đó là:

I-         Xóa giảm những khuyết tật hiện hữu của xă hội;          

II-        Phát huy những giá trị nhân bản làm cho con người ngày càng trở nên người hơn, sống xứng với phẩm giá của ḿnh hơn.    

 

I.         XÓA GIẢM NHỮNG KHUYẾT TẬT HIỆN HỮU CỦA XĂ HỘI

 

1.                  Khuyết tật thứ nhất là hiện tượng tha hóa con người.

 

            Sự tha hóa con người xuất hiện và lớn dần trong xă hội hiện nay:

            - khi chủ nghĩa tiêu thụ đưa đẩy con người vào trong một mạng lưới những thỏa măn hời hợt, giả dối;

            - khi lao động được tổ chức nhằm bảo đảm tối đa cho lợi nhuận mà không lưu tâm cải thiện đời sống và thăng tiến phẩm giá người lao động;

            - khi diễn ra sự đảo ngược giữa phương tiện và mục đích: con người vốn là mục đích của sự phát triển th́ lại bị biến thành đơn thuần là phương tiện sản xuất;

            - khi tự do được coi như là quyền được làm bất cứ điều ǵ ḿnh thích, bất cứ điều ǵ mà cảm tính của ḿnh cho là có lợi trước mắt cho bản thân, cho phe phái, đang khi tự do đích thực là quyền làm những ǵ mà lương tâm thấy được phép làm v́ công ích, v́ lợi ích của thế hệ hiện tại và mai sau. Thực tế cuộc sống hiện tại cho thấy: khi tách ĺa chân lư về con người với nhân phẩm và nhân quyền của họ, tự do trở thành sự tùy tiện hoặc ngẫu hứng của những kẻ có quyền thế.

 

2.                  Khuyết tật thứ hai là cơ chế bất công và tha hóa con người.

 

            Cơ chế xin-cho là một điển h́nh. Cơ chế xin-cho là một cơ chế bất công và tha hóa con người v́ những lư do sau đây:

            - Cơ chế xin-cho biến những quyền tự do của công dân thành những thứ quyền mà Nhà Nước nắm trong tay và ban bố lại cho người dân dưới dạng những cái phép, đồng thời biến Nhà Nước từ một tổ chức có chức năng phục vụ công ích trở thành một chủ nhân ông nắm các quyền tự do của người dân và ban phát các phép tự do lại cho họ thường theo sự tùy tiện chủ quan hơn là theo những tiêu chuẩn khách quan. Như thế cơ chế xin-cho vừa đi ngược lại công ích và xóa đi các quyền tự do của người dân, vừa bôi đen h́nh ảnh của một Nhà Nước của dân, do dân và v́ dân. Đó là điều làm tha hóa con người.

            - Theo thông tin của báo chí, cơ chế xin-cho c̣n là nguyên nhân làm thất thoát 50% các nguồn thu vào công quỹ, và làm thất thoát 50% phần c̣n lại khi phải chi ra cho công ích. Điều này có nghĩa là 5% hoặc 7% dân số là những người có thế lực và quyền lực th́ hưởng 75% từ công quỹ quốc gia (trong con số 75%, có 50.000 tỷ đồng/năm của riêng ngành xây dựng), phần c̣n lại của dân số là hơn 70 triệu dân chỉ hưởng được 25%. Thực tế này tạo ra một t́nh trạng bất công trầm trọng trong xă hội và không ngừng làm gia tăng hố sâu cách biệt giàu nghèo trong ḷng một dân tộc. Chính v́ thế mà tham nhũng một cách có hệ thống quy mô trong xă hội ngày nay không những là một quốc nạn, song c̣n là một tội ác đối với đất nước và dân tộc.

 

II.        PHÁT HUY NHỮNG GIÁ TRỊ NHÂN BẢN LÀM CHO CON NGƯỜI NGÀY CÀNG TRỞ NÊN NGƯỜI HƠN, SỐNG XỨNG VỚI PHẨM GIÁ CỦA M̀NH HƠN

 1. Phát huy phẩm giá con người. Điều này đ̣i hỏi trong các quan hệ xă hội phải quan tâm tôn trọng con người như là trọng tâm của mọi hoạt động văn hóa, kinh tế, xă hội, nghĩa là các sinh hoạt văn hóa, kinh tế, xă hội phải hướng đến sự phát triển và thăng tiến con người toàn diện cả mọi mặt vật chất, tinh thần và tâm linh. Khi một trong ba mặt thiếu phát triển, con người trở nên hụt hẫng, què quặt, dị tật.

            2.Phát triển xă hội và thăng tiến con người trên nền tảng chân lư. Một xă hội được coi là có trật tự và phù hợp với nhân phẩm khi đặt nền tảng trên chân lư. Chân lư căn bản trong quan hệ giữa người với người là mọi người đều b́nh đẳng về nhân phẩm. Chân lư này đ̣i hỏi phải gạt bỏ mọi kỳ thị và phân biệt đối xử, phải xóa đi những h́nh thức chuyên chế, phải loại trừ mọi gian dối xảo trá ngày nay đang tràn lan trong mọi lănh vực của cuộc sống con người và xă hội.

            3. Phát huy t́nh liên đới trong mọi sinh hoạt gia đ́nh và xă hội. T́nh liên đới chỉ được xây dựng và phát huy vững bền trên nền tảng tôn trọng con người, tôn trọng các quyền của họ, tôn trọng sự tự lập chính đáng và quyền tự quyết của con người, tôn trọng các giá trị đạo đức trong truyền thống văn hóa. T́nh liên đới đ̣i hỏi phải nh́n xa hơn bản thân của tổ chức, của phe phái để phục vụ cho sự phát triển của xă hội, cho sự thăng tiến của con người gia đ́nh.

            4. Phát huy tính phụ đới. T́nh liên đới trong sự tôn trọng các quyền tự do của con người đ̣i hỏi tổ chức xă hội phải mang tính phụ đới. Tính phụ đới là một đặc tính của tổ chức xă hội trong đó một tập thể cấp cao không can thiệp vào nội bộ của một tập thể cấp thấp, không làm mất thẩm quyền và tính tự lập của nó, song tạo điều kiện giúp nó phối hợp hoạt động của ḿnh với những hoạt động của tập thể khác nhằm mưu cầu công ích. Do đó, con đường phát huy tính phụ đới đ̣i hỏi:

            Chính quyền tạo điều kiện cho các cá nhân và tập thể công dân sử dụng các quyền của con người. Trong các quyền đó, phải kể đến quyền b́nh đẳng, quyền và bổn phận chu cấp cho các nhu cầu vật chất, tinh thần và tâm linh của cuộc sống con người, gia đ́nh và tập thể, quyền sáng kiến và tham gia các hoạt động phát triển xă hội, thăng tiến con người và gia đ́nh, cả việc củng cố nền tảng pháp lư của cộng đoàn chính trị trong một quốc gia.

            Dành cho ḿnh độc quyền hay một quyền hành quá lớn trong các lĩnh vực của đời sống gia đ́nh và xă hội, đó là con đường dẫn đến chuyên chế và độc tài, quan liêu và bao cấp, áp bức và bất công, là những tệ nạn làm tha hóa con người.

            Tính phụ đới theo nghĩa trên là nền tảng để xây dựng một xă hội dân chủ, một Nhà Nước của dân, do dân và v́ dân. Thiếu nền tảng này, Nhà Nước với chức năng phục vụ công ích trở thành một cỗ máy thống trị độc tài, và nhân dân từ địa vị làm chủ đất nước trở thành phương thế phục vụ cho cỗ máy đó. Đó là điều làm tha hóa con người và phân hóa xă hội.

            5. Phát huy ư thức và thiện chí phục vụ công ích. Trước hết công ích đ̣i hỏi phải tôn trọng con người, tôn trọng nhân phẩm và các quyền tự do của họ. Do đó, chức năng phục vụ cho công ích đ̣i buộc chính quyền:

            (1) tạo điều kiện bảo đảm cho mọi công dân hưởng những nhu yếu sao cho xứng hợp với phẩm giá con người;

            (2) xóa bỏ những luật lệ bất công và những biện pháp trái với luân thường đạo lư trong truyền thống văn hóa của dân tộc, v́ lẽ đây là những cơ chế và biện pháp làm tha hóa con người. Cơ chế xin-cho là một điển h́nh về luật lệ bất công. Phá thai hằng năm hơn cả triệu trường hợp là một điển h́nh về biện pháp trái với luân thường đạo lư mà những hậu quả đă và đang diễn ra không biết đưa tương lai dân tộc đi về đâu.

            Kính thưa Quư Vị,

            Là những người yêu mến quê hương, ai trong chúng ta cũng mong muốn xây dựng Việt Nam thành một đất nước giàu đẹp, văn minh, giàu tính nhân bản. Chính trong tinh thần đó, chúng tôi xin gửi đến Quư Vị thư ngỏ này.

            Kính chúc Quư Vị luôn an lành, mạnh khoẻ và thành đạt.

 

            Trân trọng kính chào.

            HỘI ĐỒNG GIÁM MỤC VIỆT NAM

 

 *********************************************************************

 

Thư Đức TGM Phạm Minh Mẫn gởi

Chủ Tịch Ủy Ban Mặt Trận Tổ Quốc Việt Nam - TP HCM

 

T̉A TỔNG GIÁM MỤC

Thành Phố Hồ Chí Minh

Nguyễn Đ́nh Chiểu, Quận 3

ĐT: 8292828

 

Ngày 22 tháng 2 năm 2003

 

Kính gởi Ông Chủ Tịch

Ủy Ban Mặt Trận Tổ Quốc Việt Nam

Thành Phố Hồ Chí Minh

 

Thưa Ông Chủ Tịch,

 

Tôi có nhận được thư Thường Trực UBMTTQVN TP.HCM kêu gọi giới Công Giáo TP.HCM đóng góp cho "Quỹ v́ người nghèo". Chân thành cám ơn quư Ủy Ban có lời nhắc nhở chúng tôi quan tâm chăm lo cho người nghèo.

Kỳ thực th́ giới Công Giáo TP. HCM trong nhiều năm qua đă dành nhiều nhân lực, công sức, tiền của để lo cho người nghèo, đă và đang góp phần xây dựng nhiều trăm căn nhà cho người nghèo, đă và đang giúp cho nhiều ngàn con em gia đ́nh nghèo được học văn hóa các cấp, đă và đang giúp cho nhiều hộ nghèo vươn lên thoát nghèo đói, đă và đang giúp cho nhiều ngàn bệnh nhân có phương tiện chữa bệnh, cả chữa bệnh tim, mổ mắt, đă và đang giúp cho nhiều trăm trẻ khuyết tật được phát triển, đă và đang giúp phục hồi và tái sinh nhiều nạn nhân các loại tệ nạn xă hội....

Nhưng tất cả những việc làm đó chỉ là góp phần giải quyết cái ngọn của cái nghèo. Tôi nghĩ rằng tổ chức Ủy Ban Mặt Trận các cấp, các nơi, cần vận động và tạo điều kiện cho Nhà Nước cùng nhân dân giải quyết căn gốc của cái nghèo trên đất nước VN ngày nay. Tôi muốn nói đến cái nghèo toàn diện, nghèo vật chất, nghèo phương tiện phát triển, nghèo nhân cách, nghèo nhân phẩm, nghèo niềm tin, nghèo quyền làm người sống "độc lập, tự do, hạnh phúc".

Đính kèm theo đây là bức thư tôi gởi cho Đại hội những người Công Giáo VN xây dựng và bảo vệ Tổ Quốc lần thứ IV, trong đó tôi có góp ư kiến về căn gốc của cái nghèo và vài việc cần làm giúp nhân dân VN vượt cái nghèo.

Kính chúc Ông Chủ Tịch nhiều sức khoẻ và thành đạt trong việc thi hành chức năng của ḿnh.

Trân trọng kính chào

(Ấn kư)

Phạm Minh Mẫn

Tổng Giám Mục TP Hồ Chí Minh.