Đề nghị
một kế hoạch tổ chức xây dựng
đại học quốc tế đa năng đa dụng hiện nay
ở Việt Nam
|
|
Đề nghị một kế hoạch tổ chức xây dựng đại học quốc tế đa năng đa dụng hiện nay ở Việt Nam
|
|
Đỗ Hữu Nghiêm
|
|
Tôi mạo muội đề nghị một phương án làm việc thiết thực cho một nền đại học Việt Nam dựa vào mấy nguồn kinh nghiệm nghiên cứu quan sát và làm việc thực tế chính yếu:
Nguồn Học Hỏi Và Kinh Nghiệm Làm Việc Thực Tế
I/ The past activities, research work, and teaching in the two educational higher studies organisms: The Buddhist Vạn Hạnh University and the Catholic University of Dalat [Quá khứ những ngày làm việc giảng dậy thực tế tại hại cơ sở giáo dục tư thục: Viện Đại Học Vạn Hạnh (1969-1971) và Đà Lạt (1971-1975) tại Việt Nam]
II/ The working time period from 1978 to 1999 with the Historical Studies Department, Institute of Social Sciences in Sàigon [Thời gian làm việc với Ban Sử Học trong Viện Khoa Học Xă Hội tại Sàig̣n, thuộc Trung Tâm Nghiên Cứu Quốc Gia Khoa Học Nhân Văn và Xă Hội Việt Nam]
III/. Kinh nghiệm giảng dậy tại Trường Khoa Học Nhân Văn và Xă Hội Viện Đại Học Sàig̣n cho một số sinh viên Mỹ trong Chương Tŕnh Cultural Exchange 1989-1993 [Ethnological teachings to some American Students in 1989-1993 Cultural Exchange through the School of Humanities and Social Sciences, Saigon University]
IV/ Trong thời gian ấy, kinh nghiệm quan sát và hợp tác nghiên cứu thực địa quốc tế [Experiences drawn from the observations and field studies in various research organizations]
1) Dân Tộc Học và tại Khoa Dân Tộc Học (Giáo Sư Kyung Soo Chun) Viện Đại Học Quốc Gia Hán Thánh (1993-1994) [Ethnological field studies in Đồng Tâm Village Mỹ Tho and contacts with Ethnology Department ( Professor Kyung Soo Chun, in the University of Seoul South Korea]
2) Làm việc với hai cơ quan tại Singapore: Học Viện Nghiên Cứu Đông Nam Á và Viện Đại Học Quốc Gia tại Singapore (1995) [Cooperation and discussion tour with the two Singaporian organisms: Intitute of Southeast Asian Studies (ISEAS) và National University of Singapore (NUS)]
3) Hội Nghị Quốc Tế tổ chức tại Bangkok, Thái Lan năm 1995 về chủ đề “Các Nước Việt Nam, Lào. Kampuchia có thể có một cuộc cải cách không theo kiểu xă hội chủ nghĩa được không?” do Hội Đồng Kitôgiáo Á Châu tại Hồng Kông chủ tŕ và đài thọ.
Hội Nghị Quốc Tế Hội Các Nhà sử Học Á Châu tại Viện Đại Học Quốc Gia Chulalongkorn tại Bangkok, Thái Lan (1996) [University of Chulalongkorn in Bangkok: Conference organized by International Association of Asian Historians]
4) Nghiên cứu làm luận án tiến sĩ (Giáo Sư Li Tana và Giáo Sư) tại Viện Đại Học Wollongong, Trường Nhân Văn và Sử Học (1997-1998) [Ph. D. Studies (Professor Li Tana), School of Arts and History, University of Wollongong, Wollongong, NSW Australia)]
5) Thời gian nghiên cứu thực địa tại lănh thổ Cao Nguyên Miền Trung Việt Nam (từ vùng Phan Rang qua Đơn Dương, Di Linh, Lâm Đồng đến Ban Mê Thuột, Pleiku, Kontum (1998-1999) [Time of field studies in Central Highlands of Vietnam among the ethnic minorities, from Phan Rang area to Đơn Dương, Djiring, Lân Đồng to Ban Me Thuột, Pleiku and Kontum areas]
6) Thời gian thuyết tŕnh thảo luận (Giáo Sư Masaya Shiraishi) tại Trường Nghiên Cứu Vùng Thái B́nh Dương, Viện Đại Học Nhật Bản Waseda, tại Khoa Luật Học Viện Đại Học Kobe (Kobe, Nhật Bản, 1999). [Conferences and discussion (Professor Masaya Shiraichi), The Higher Studies School of Pacific Affairs, The Waseda University on Tokyo, and the Kobe Gakuin, Department of Law (professor Hirouki Tanaguchi) in Kobe, (1999)]
7) Những chuyến tham khoa học thực địa đến một số nhóm dân tộc thiều số quang vùng Santiago, Isabela, Philippines năm 2001-2002 [Field scientific visit trips and to some Filippino ethnic minorities, like th Ifugao around Santiago City, Isabela Province, Northern Philippines in 2001-2002.]
8) Tham quan nghiên cứu đến một số đại học và trường cao đẳng tại nhiều tiểu bang của Hoa Kỳ [Research and visit tours to various universities and colleges in some states in the U.S.A., 2003-2008]
Tổ Chức Một Đại Học Tầm Cỡ Quốc Tế
Kết quả nhận thức được đúc kết để h́nh thành quá tŕnh tổ chức một Viện Đại Học Việt Nam qua kinh nghiệm nghiên cứu, suy nghĩ, trao đổi và quan sát là:
Mục Tiêu Giáo Dục: Đào Tạo Con Người Toàn Diện
Mục tiêu giáo dục có tính cách toàn diện nhằm phát triển nhân cách và đáp ứng tối các nhu cầu giáo dục truyền thống: trí dục, thế dục và đạo đức nhân bản. Nền giáo dục cần tự do khai phóng, tự lập, phi chính trị, dân tộc, nhân bản và thực tiễn so với một xă hội tiến bộ, cộng đoàn công dân b́nh đẳng, dân chủ, nhân quyển, hài ḥa, tương kính, phán đoán và hành động lành mạnh
Con người phát triển nhân tính toàn diện, thường đa năng, có phán đoán ứng xử kịp thời tối ưu uyển chuyển trước mọi t́nh huống xă hội giao ḥa chuyên môn nhưng liên ngành để yểm trợ và học hỏi nhau
Giáo tŕnh
Chủ đề giáo tŕnh cần thể hiện kiến thức tổng hợp, thức tiễn, cập nhật hóa và đa dạng liên ngành, có đối chiếu từ những nguồn thông tin cổ điển có giá trị là sách vở, báo chí, và các đang tài liệu khác nhau c̣n lưu trữ trong các bảo tàng thư viện, hay t́m kiếm thử nghiệm trong các pḥng thí nghiệm. Ngoài ra c̣n các nguồn tài liệu trực tuyến (on line) mà ngày nay người ta có thể t́m ṭi và thu thập lại trên mạng lưới điện toán không gian toàn cầu ở thời đại điện tử và kỹ thuật vệ tinh truyền dữ liệu không gian. Các học giả ngày này cần nhận thức sở đoàn và sở trường của nguồn lưu trữ vô h́nh như hữu thực và phong phú đa dạng trong các websites không gian. Từ đó có thể làm luận án nghiên cứu bằng những nguồn tư liệu phong phú hữu thực vô h́nh, nhanh chóng trong không gian. Ngoài các phương pháp nghiên cứu cổ điển nay người ta có thêm và cần đến những nguồn tài liệu và kiến thức được truyền tải trong không gian trên khắp thế giới bằng nhiều ngôn ngữ khác nhau, kư hiện h́nh ảnh, âm thanh, chữ viết thuyết phục.
Nhân sự
Đại Học ngày nay cần nhiều giáo sư thực thụ song song với thực tài, cởi mở, khai phóng, có tinh thần phục vụ con người bất kể màu da, đảng phái, chủng tộc, chính kiến tôn giáo, chủ nghĩa, có nhiều sáng kiến thích hợp, có đạo đức nhân bản, không câu chấp vào tôn giáo. Công cụ điện toán vi tính đi liến với cách làm việc và giảng dậy của như tiếp thu, chia sẻ kiến thức và các thành qua học hỏi nghiên cứu Để giảng dậy, thường chỉ nên nhận những người có thực tài đạo đức nhân bản, đi đôi với bằng cấp cần thiết hữu dụng để bảo đảm uy tín, chất lượng giáo dục đại học, mặc dù thực tài và đạo đức là chính yếu, người ta vẫn cần kiến thức kiến văn và tinh thần học hỏi hơn là người có văn bằng bên ngoài mà không có khả năng phán đoán và thực tài và đam mê nghiên cứu học hỏi. Trong một số trường hợp đặc biệt cần thiết, th́ thực tài và đạo đức là cần thiết hơn cả văn bằng. Nhân sự đại học gồm ba loại: nhân viên giảng huấn, nhân viên hành chính, nhận viên tạp vụ.
Học thuật giảng dậy kết hợp với nghiên cứu, thực tập, thí nghiệm và cập nhật hóa kiến thức cần thiết. Để chứng minh điều đó, chính mỗi giáo sư giảng dậy cần có giáo tŕnh cập nhật từng năm với những kiến thức mới. Những kiến thức này rút ra từ những nghiên cứu của bản thân người giảng dậy và những thực tập của sinh viên và những nguồn khác. Như thế, việc thiết lập hay liên kết với các cơ quan hay bộ phận nghiên cứu là một nhu cầu không thể thiếu.
Chế độ và nội dung học và thi cử theo chuẩn mực b́nh đẳng công khai
Tất cả những điều này sẽ được chấn chỉnh sửa đổi theo thực tế tự trị dân chủ của trường học. Hội Đồng quản trị liên hợp của Nhà Trường và sinh viên sẽ quyết định v́ lợi ích cao nhất của học vấn, có tham khảo giáo tŕnh của nhiều trường tiên tiến tổng hợp ở nhiều nước khác nhau
Tài chính
Một hay nhiều tổ chức đứng bảo trợ tài chính hợp pháp để đáp ứng các chi phí cho các loại nhân viên cùng tổ chức sinh hoạt học thuật của từng cơ quan trong viện Đại Học và các bộ phận phục vụ, như giao tế, ăn uống, in ấn, lưu trú, kiện toàn thêm các cơ sở cần thiết mới theo từng thời gian. Quốc gia trợ cấp tài chính thích hợp là chuyện cần thiết đương nhiên theo một tỷ lệ quốc sách xứng đáng và công khai.
Các tiện ích quản lư phục vụ việc học tập
Sinh hoạt đại học của nhân viên và sinh viên cần được tổ chức chu đáo đáp ứng mọi nhu cầu của mọi người: máy ngân hàng tự động với các loại thẻ tín dụng cho từng giới nhân sự và sinh viên, làm các dịch vụ một ngân hàng tín dụng phổ thông tức thời theo nhu cầu của người sở hữu cùng với các máy tự động mua thức ăn và thức uống tại những nơi cần thiết như hội trường, thư viện, pḥng vật tư văn pḥng, với máy photocopier xử dụng tự do theo nhu cầu. Tổ chức hướng dẫn sẵn sàng cho từng loại nhân sự và sinh viên biết các xử dụng máy điện toàn, máy in, máy phocopier, làm việc tại văn pḥng vào thời giờ làm việc, các công dụng từng cơ sở của nhà trường, băi đậu xe, bậc hay dốc lên xuống cho từng loại xe xe cộ có thể tới cơ quan phục vụ hay lớp học hội trường Các kiến trúc cơ sở của mỗi bộ phận đều có tiện nghi cho người b́nh thường cũng như người có dị tật để phục vụ tối đa con người tại quầy sách vở, chỗ trả mượn sách vở tài liệu và các máy móc chụp, chiếu phim, quầy thực phẩm, nhà ăn, pḥng vệ sinh, pḥng tắm rửa, chỗ may mặc, quầy dụng cụ văn pḥng, chỗ giải trí, nơi giới thiệu việc làm, pḥng thí nghiệm khoa học hay ngoại ngữ Trong các pḥng nghiên cứu và các bộ phận liên hệ cần có các máy vi tính và điện thoại, liên lạc với thư viện, các bộ phận cấn thiết, các nhân vật Chuẩn bị thực tập nghiên cứu cho sinh viên qua hệ thống liên kết với các nhà bảo tàng, viện đại học, học viện, nhà máy, công ty, hồ tắm, công ty xe hơi, hỏa xa, máy bay.
Trao đổi hỗ tương nghiên cứu, giảng dậy, học thuật và văn hóa giữa các đại học trong và ngoài nước.
Mở các khóa hội thảo về kinh nghiệm tổ chức và sinh hoạt đại học
Tạp Chí Nghiên cứu đại học tổng quát liên và chuyên ngành kết hợp với nhà xuất bản nhà in đại học
Thường huấn hay tổ chức nâng cấp mở rộng cập nhật hóa kiến thức cho nhân viên và sinh viên.
Lập và cấp phát các giải thưởng đại học xuất sắc cho nhân viên và sinh viên do Hội Đồng liên ngành mở ra hắng năm
Tổ chức hợp tác tài trợ các cuộc thăm viếng nghiên cứu đại học có hướng dẫn
Chuyển Ngữ Thống Nhất trong mọi hoạt động Khoa Học: Anh ngữ, Pháp ngữ. Ai có nhiều hơn hai ngôn ngữ này, càng tốt và nên khuyến khích.
Một hay nhiều cơ sở phức hợp đa năng (vừa học, vừa chơi, giải trí và lưu trú, ăn uống, nhu cầu tôn giáo) nên được thiết lập cho sinh viên, không kể những thư viện, viện bảo tàng hay pḥng thí nghiệm chuyên biệt cho mỗi ngành học thuật chuyên sâu của sinh viên. Như vậy một khuôn viên rộng thoáng và yên tĩnh là thích hợp và nên được chọn lựa cho việc thực thi một dự án kế hoạch cải cách giáo dục
Những Thực Tế Để Tham Chiếu
I. Kinh Nghiệm Về Một Phương Pháp Làm Việc Quá Khứ ở Một Viện Đại Học
MỘT KỶ NIỆM ĐÁNG NHỚ TRONG KƯ ỨC MÙ SƯƠNG ĐÀ LẠT
Khi bạn Trần Văn Cảnh đề nghị tôi viết một bài về Viện Đại Học Đà Lạt đóng góp vào Đặc San Thụ Nhân Viện Đại Học Đà Lạt 2007. Đây là công tŕnh do một số anh chị em cựu giáo sư và sinh viên Viện Đại Học Đà Lạt ở Pháp và nhiều nước châu Âu khởi xướng thực hiện. Trong kư ức tôi, chen chúc không biết bao kỷ niệm thật phong phú, mà tôi cảm thấy lúng túng, không biết nên bắt đầu từ đâu, chọn lựa thế nào. Xin cám ơn các anh chị em đă tạo điều kiện cho tôi chia sẻ với mọi người trong Đặc San Thụ Nhân 2007 này. Chỉ mấy năm phù du sống ở nơi làm việc cuối cùng có một ư nghĩa tích cực trong cuộc đời tôi, và lạ thay, lại là thời gian cao điểm cuộc đời của nhiều người dưới chế độ Việt Nam Cộng Ḥa (1954-1975). Những năm đó tập trung vẻ tinh túy cao đẹp nhất mà tôi có được trong suốt cuộc đời. Giờ đây tôi có dịp nhận thức nhiều ưu khuyết nhược điểm trong thời gian quá khứ đó của mọi người trong cuộc, khi tuổi đă về chiều. Nên quên đi và bỏ qua đi với tâm hồn tha thứ quảng đại, sau khi hiểu biết và trải qua nhiều kinh nghiệm cay đắng, những vấp váp ấu trĩ khó tránh của mỗi con người có thể có, khi va chạm các cá tính, các quyền lợi, nhận thức, giáo dục, tuổi tác, địa vị và xu hướng khác nhau. Môi trường xă hội trí thức chật hẹp ấy diễn ra hằng ngày trong khuôn viên tuy đầy thơ mộng, nơi chốn cao nguyên lộng gió yêu kiều lạnh mát. Điều tôi muốn viết chính là Tinh Thần Đại Học trong nghiên cứu học hỏi về văn hóa cụ thể tại vùng Đà Lạt, khi cộng tác giũa anh chị em sinh viên và giáo sư, giữa những tâm hồn c̣n trẻ trung, đầy nhiệt huyết, hy sinh xả thân, đầy quảng đại trong đại dương kiến thức và ước mơ bao la. Tôi chia sẻ kinh nghiệm cá nhân với mọi người, như một di sản quí báu và mong nó lưu lại trong tâm khảm chúng ta, nhất là trong kư ức của những bạn trẻ, tương lai của đất nước thân yêu của chúng ta.
Công Việc Và Những Trách Nhiệm Ban Đầu
Khi mới được biệt phái với tính cách giáo chức quân nhân, từ trường trung học Hồ Ngọc Cẩn Gia Định, về làm việc tại Viện Đại Đà Lạt trong nhiệm vụ giảng dậy tại trường Văn Khoa, lần lượt từ niên học 1972-1973 cho đến trước 30/4/1975, tôi được Ban Lịch sử của Trường Văn Khoa và về sau Ban Văn Minh của Trường Chính Trị Kinh Doanh chỉ định phụ trách, nếu tôi không nhớ sai, ba bộ môn chính sau đây:
A. Lịch Sử Việt Nam
1. Lịch Sử Cổ Đại Việt Nam
Cổ Sử Việt Nam Thời Khai Nguyên: Tiền Sử, Thời Văn Lang Hùng Vương,
2. Lịch Sử Cận Hiện Đại
Lịch sử Nội Chiến Việt Nam: thời Lê Trịnh Nguyễn Phân Tranh (1500-1771) Lịch sử Việt Nam thời Tây Sơn (1772-1802) Lịch sử Việt Nam thời Nguyễn (1802-1945)
3. Lịch sử Văn Minh Việt Nam.
Sơ Lược Những Vấn Đề Lịch Sử Văn Hóa Văn Minh Việt Nam Tín ngưỡng trong Văn Minh Việt Nam
B. Lịch Sử Thế Giới
Lịch sử Á Đông Cận Hiện Đại: Trung Hoa Cận Hiện Đại và Cuộc Cách Mạng Văn Hóa Trung Quốc (1950-1970)
Lịch Sử Châu Âu Thời Phục Hưng (Thế Kỷ XIII-XVI)
Cái khó khăn đối với tôi, chính là phải biên soạn các giáo tŕnh từ khởi đầu, trong tất cả các bộ môn được chỉ định phụ trách. Làm sao có thể thực hiện một chương tŕnh có vẻ ôm đồm quán xuyến như thế, trong lúc kinh nghiệm giảng dậy và làm việc với môi trường mới này chưa có. Cho dù, tôi đă thực tế giảng dậy trung học từ 1961, chập chững học tập từ Trường Văn Khoa Viện Đại Học Sài G̣n. Cho dù tôi đă học tập được một số kinh nghiệm làm việc ở Viện Đại Học Vạn Hạnh niên khóa 1969-70. Đấy là chưa kể hai niên khóa 1958-59 và 1959-60, tôi
đă học tập hai năm triết học ở Đại Chủng Viện Xuân Bích Thị Nghè Gia
Định, vả thời gian làm thỉnh sinh và vào Nhà Tập Ḍng Tên ở Thủ Đức
năm 1960. Đặc biệt là tôi được thụ huấn với hai Linh Mục Giáo Sư
Vincent Corpet (Khổng Tiến Xuân) và Trần Thái Đỉnh.
Một Kinh Nghiệm Cụ Thể: Phương Pháp Hội Học
Điều bối rối chính là phải thể hiện ḿnh khi c̣n trẻ,
chứng tỏ năng lực và thiện chí thực tế, được giáo dục hoàn toàn
trong nước với điều kiện thiếu thốn, nhưng không chịu thua kém bất
cứ ai cùng làm việc chung với ḿnh, tôi cố gắng chu toàn tất cả mọi
nhiệm vụ được giao trong môi trường mới.
Giáo Tŕnh Cho Sinh Viên
Việc làm của giáo sư giảng dậy
Tôi soạn giáo tŕnh cho sinh viên bằng cách đọc các tác phẩm cũ về lịch sử cổ đại Việt Nam ở trong thư viện riêng tư và thư viện của Viện Đại Học. Nhờ đó, tôi xây một sơ đồ học tập cho sinh viên theo gơi ư từ một tài liệu căn bản, hay sách nghiên cứu có tính giáo khoa, rồi cứ thế làm giáo tŕnh sơ khởi, dù chưa hoàn chỉnh cho sinh viên. Giáo tŕnh này chắc chắn c̣n nghèo nàn và chưa có những chiều kích vấn đề kiến thức sâu xa, phản ảnh một t́m kiếm tổng hợp độc đáo hướng dẫn sinh viên. Chính trong quá tŕnh giảng dậy, thu thái thêm kinh nghiệm và kiến thức mà tôi quan niệm có thể hiệu chính và nâng cao giáo tŕnh cùng với những góp ư của sinh viên. Cái tôi nhớ nhất là những loạt bài khảo luận mà tôi làm việc với sinh viên.
Việc hội học nghiên cứu chung của sinh viên
Các sinh viên tham gia thực tập như một đ̣i hỏi của môn học ngoài việc nghe giảng b́nh thường cổ điển trong lớp học, rồi dự kỳ thi do phân khoa ấn định. Nhưng mỗi người được tự do chọn lựa đề tài cá nhân hay gia nhập nhóm, để cùng nhau thực hiện một khảo luận nhỏ tập thể về một đề tài nào bất kể, mà ḿnh ưa thích trong phạm vi môn học. Thế là sinh viên tự do lập nhóm nghiên cứu, chọn lựa
đề tài và xúc tiến việc nghiên cứu ngay trong môi trường có thể.
Không ngờ hệ thống đề tài đó rất phong phú, gây hứng khởi cho sinh
viên, cho dầu chưa hẳn có một giá trị khoa học sâu xa, và có thể khó
khăn cho những sinh viên mới ghi danh đại học năm đầu tiên.
Một thời gian sau, các đề tài được khai báo tŕnh bày gồm có tất cả hơn ba mươi đề tài, nhưng đây là một số đề tài có tính cách tiêu biểu, dù phương pháp nghiên cứu và thành phẩm cuối cùng không hoàn toàn thanh thỏa:
Hệ Thống Đề Tài Tập Thể Do Sinh Viên Tự Chọn Và Thực Hiện
1/Lịch Sử Thế Giới: Phong Trào Cải Cách
* Tiểu Sử Martin Luther (1483-1546), Cha Đẻ Phong Trào Tin Lành Từ Thế Kỷ XVI Tại Âu Châu * Tiểu Sử Của Jean Calvin (1509-1564), một lănh tụ Cải Cách Tin Lành khác * Tư Tưởng Chủ Đạo Của Phong Trào Cải Cách Tin Lảnh * Đạo Tin Lành Nơi Dân Tộc Thiểu Số Kơhô Đà Lạt
2/ Lịch Sử Văn Minh Việt Nam
* Đạo Bà Cha Tại Ngă Ba Finnom, Đức Trọng, Tuyên Đức Đà Lạt * Nghề Làm Gốm Sứ Tại Công Ty Vĩnh Tường Đà Lạt * Đồng Bóng Tại Thị Xă Đà Lạt * Nghề Trồng Rau Tại Ấp Hà Đông Thành Phố Đà Lạt * Trường Yersin Tại Đà Lạt * Lịch Sử Thành Lập Thành Phố Đà Lạt * Quá Tŕnh H́nh Thành Các Ḍng Tu Nữ Tại Đà Lạt * Công Tŕnh Xây Dựng Đập Thủy Điện Đa Nhim Đà Lạt * Chùa Linh Sơn Đà Lạt * Thắng Cảnh Đà Lạt * Nghệ Thuật Hát Bài Cḥi B́nh Định * Đào Duy Từ Trong Lịch Sử Hát Bội Việt Nam
3/Lịch Sử Cận Và Hiện Đại Việt Nam
* Các Nguồn Tài Liệu Tây Sơn Tại Các Thư Viện Vùng Đà Lạt Và Tại Ấp Tây Sơn Tại Qui Nhơn * Những Nhân Vật Phương Tây Đă Cộng Tác Với Gia Long Chống Tây Sơn
Hệ thống đề tài này ngoài tính chất đa dạng của nó,
c̣n chứng tỏ Viện Đại Học luôn luôn có tinh thần khai phóng, sẵn
sàng mở rộng đối thoại với bất cứ luồng ư thức hệ nào. Giáo Sư cũng
như sinh viên luôn luôn được tạo điều kiện để t́m hiểu mọi vấn đế
trong tinh thần nhân bản, dân tộc, khoa học và khai phóng. Chính tinh thần đại học đó đă làm cho Viện Đai Học Đà Lạt trở nên bất diệt trong tâm khảm mọi người, ngoài vẻ đẹp nên thơ mê hồn của khuôn viên đầy cây cỏ hoa lá trên những nẻo đường quanh co của Viện Đại Học trong môi trường cao nguyên Đà Lạt
Phương Pháp Đệ Tŕnh Khảo Luận Tập Thể
Các sinh viên, cá nhân hay tập thể theo học, thuộc tất
cả các tŕnh độ hay năm học, đều có thể tham gia chọn các nhóm khảo
luận của ḿnh trước anh chị em trong lớp học. Một sinh viên hay một
ban tập thể sẽ tŕnh bày quá tŕnh thực hiện khảo luận, như đă tiếp
xúc vơi ai, đọc những tư liệu nào, đi đến những thư viện nào, bao
nhiêu lần hội học với nhau, đặt ra những vấn đề ǵ, và vấn đề đáng
chú ư nhất là ǵ, có những khó khăn và thuận lợi nào.
Các đề tài được thực hiện từ niên khóa 1972-1973, 1973-1974. Tất cả đều làm môi trường học tập nghiên cứu trở nên phong phú,sinh động giữa giáo sư và sinh viên, giữa thầyvà tṛ, giữa bạn hữn đồng học, giữa tu sĩ và người đời.
Ngoài ra, sinh viên c̣n được củng cố tinh thần huynh đệ cởi mở, đối thoại và học tập bằng những hoạt động ngoại khóa, có tính cách xă hội, ngoài những sinh hoạt thể thao, văn nghệ. Trong những sáng kiến đó, sinh viên được tạo điều kiện và khuyến khích tham gia chương tŕnh như làm đẹp khuôn viên Viện Đại Học hay dọn dẹp vệ sinh bằng cách lau chùi nhà vệ sinh trong các khu nhà, giảng đường, pḥng lớp học, Viện Đại Học
Nhận Thức Về Một Phương Pháp
Phương Pháp này đă thể hiện một thực tế sau đây:
Về phía sinh viên
Thể hiện và tập luyện tinh thần và phương pháp làm việc tập thể. Tất cả các sinh viên làm việc chung, tập luyện kiềm chế cá tính của bản thân đối với các cá nhân hay tập thể khác. Mỗi nhóm học tập đều có cơ hội đối thoại, phát biểu, nói năng và nhận xét mọi khía cạnh, tùy theo tính tính của mỗi người. Họ có thể hỏi nhau về nhưng điều người khác giàu có kiến thức, hay trí khôn sắc sảo tham gia ư kiến trong khi khi tranh luận. hững người yếu kém hơn có thể học hỏi những người hay nhóm khá hơn hơn, và ngược lại những người khá hơn có điều kiện giúp những người cần đến ḿnh lănh hội những đề tài khó. Khi đă có dịp quen biết nhau, cọ xát tính t́nh của nhau, ngay từ khi c̣n học tập, mỗi người có thể giúp nhau làm việc trong cuộc sống xă hội rộng lớn hơn. Một nhóm sinh viên trong đó có linh mục Hoàng Đức Oanh c̣n phản ảnh ư kiến của anh chị em trong nhóm là “việc làm của chúng ta chỉ có lợi cho ông thầy”. Đây chỉ là một câu nói đùa nhưng thực sự, việc nghiên cứu của sinh viên không những làm sinh viên vững vàng hơn, trưởng thành hơn trong ứng xử giải quyết một khảo luận, mà góp phần nối dài tay phục vụ học vấn cho chính ḿnh và các thế hệ hậu sinh.
Về phía giáo sư
Những t́m kiếm của sinh viên là những đóng góp vô giá làm phong phú cho giáo tŕnh khởi đầu, mà giáo sư dùng để tŕnh bày cho sinh viên, cùng với những suy nghĩ t́m kiếm của chính giáo sư giảng dậy. Đó là một công tŕnh tập thể có tính biện chứng, và làm phong phú măi, đ̣i hỏi mỗi người phải chú ư nâng cao trinh độ làm việc nghiêm chỉnh cũng như mở rộng kiến thức, kiến văn của ḿnh của mọi người. Khi tiếp xúc với các đại học tiên tiến của thế giới ngày nay như ở Hoa Kỳ, châu Âu và châu Úc, và phân tích phương pháp nghiên cứu học hỏi trong các đại học ở phương Tây nói chung, th́ phương thức này không thua kém lỗi thời, mà có giá trị lâu dài cho giáo sư cũng như sinh viên. Đó là một phương pháp tổng hợp liên ngành, vừa nghiên cứu thực địa vửa phân tích từ các tài liệu, tác phẩm, văn kiện, dù ngày nay có những phương pháp mới do kỹ thuật vi tính mang lại. Mạng lưới điện toán toàn cầu mở ra viễn tượng nghiên cứu đa năng, dễ dàng, nhanh chóng và thuận tiện trong các t́m kiếm mới, phối hợp đồng thời h́nh ảnh, tiếng nói và hành động hữu hiệu hơn nhiều. Nhưng phương pháp hội học, đối thoại, quan sát và nghiên cứu thực địa cổ điển vẫn chưa thể bị vượt qua, v́ đặc tính riêng biệt của nó trong cuộc sống con người. Hơn nữa, tiếp xúc với hiện trường thực địa, giúp người ta phát hiện nhiều cái bất ngờ làm phong phú kho tàng kiến thức về chuyên ngành học hỏi. Ngoài những lợi ích nói trên, đây là một phương pháp giáo dục tổng hợp luyện tập cho mỗi người biết tŕnh bày một vấn đề, tự tin và tự chủ khi ăn nói trước công chúng. Nó giúp thực tập nhiều kỹ năng ở mỗi giai đoạn làm việc chung hay riêng, biết điều tiết tranh luận công khai một vấn đề học thức. Nó giúp chú ư đến công ích và quan tâm của người khác, nhất là được bổ sung bằng những huấn luyện ngoại khóa khác đă nói trên.
Thử Kết Luận
Kỷ niệm làm việc Trong Trường Văn Khoa, Ban Sử Học thuộc Viện Đại Học Đà Lạt đó được chia sẻ với người đọc như một bài học chung cho mỗi người chúng ta. Trong giảng huấn, thiết tưởng chúng ta cần một thứ giáo tŕnh hướng dẫn sinh viên. Từ đó chúng ta hoàn chỉnh dần với kinh nghiệm bản thân người giảng dậy, cộng tác với chính nỗ lực t́m ṭi của sinh viên qua việc đọc sách, tham cửu một vấn đề, với ư kiến và suy tư nhiều mặt của các tác giả. Chính một đường lối và một môi trường giáo dục nhân bản huynh đệ, dân tộc, khoa học và khai phóng như thế sẽ cống hiến cho sinh viên, trong quá tŕnh đào tạo, thành người đủ tài năng và đạo đức, ứng phó hữu hiệu với hoàn cảnh của mỗi người trong cuộc sống vậy. Oakland, CA, USA ngày 5/8/2007.X |