VỀ ĐỊNH-HƯỚNG PHÁT-TRIỂN

TẠI VIỆT-NAM

 

 

Đỗ Quang-Vinh

 

 

  

Xin thưa trước, đâaây khoâng phi laø mt bn phaâân-tích kinh-tế taøi-chính cn da treân nhng s-liu thng-keâ thc-tế, maø ñaây ch laø mt nhn-định khaùi-quaùt theo hoch-định-toaùn vi nhng ch-s gi-thiết tượng trưng để minh-ha cho c-th thay vì lyù-lun voøng vo quanh-co vôùi nhöõng uyeån-ngöõ, hu tr li nhng tiếng noùi ca ngi hin-trng phaùt-trin theo định-hướng xaõ-hi ch-nghĩa ti queâ nhaø so vi phaùt-trin theo định-hướng xaõ-hi nhaân-bn ti min Nam Vit-Nam Töï-Do trước 1975. Söï ñoái-chieáu caùc ñònh-höôùng naøy seõ daãn ñeán nhöõng keát-luaän vaø ñeà-nghò cho moät ñöôøng höôùng vaø chính-saùch phaùt-trieån khaû thi.

 

Phaàn 1- Caùc ñònh-höôùng phaùt-trieån

 

Hieån-nhieân laø kinh-tế phaùt-trin phaûi ph-thuc vaøo caùc yếu-t thun kinh-tế nhưng nhng yếu-t ngoi kinh-tế vn đoùng mt vai-troø quan-trng. Nhng chính-saùch chính-trò, haønh-chaùnh, văn-hoaù, giaùo-dc vaø xaõ-hi tuy khoâng thun kinh-tế song vn song-haønh, coù tm quyết-định khoâng nh, coù taùc-dng khích-l, h-tr, đẩy mnh hoc laøm suy gim, cn tr ñaø phaùt-trin. Chính vì vy, ưu-tieân cơ-bn laø phaûi coù mt triết-lyù để định-hướng phaùt-trin.

 

Triết-lyù y đặt ra vn-đề đối-tượng phc-v: phc-v cho caùi gì, cho ai? Noùi khaùc ly vt-cht laøm đối-tượng, nhaø nước s bt con người phc-v cho kinh-tế: con người s b boùc lt đến tn cuøng, laøm sao bng “mi phương-tin để đạt được cu caùnh”; traùi li nếu ly con người laøm đối-tượng thì kinh-tế phi phc-vuï nhaân-sinh: tt c vì quyn-li ca nhaân-daân, ly con người laøm bn-v cho s phaùt-trin, hướng phaùt-trin đi leân hay xung dc tuyø theo quyn-li ca con người noùi chung, ca người daân noùi rieâng được toân-trng thăng-tiến đến mc naøo. Phaùt-trin được hiu theo nghĩa toaøn-din ly con người noùi chung vaø người daân noùi rieâng laøm cu-caùnh. Cu-caùnh naøy ñoøi buc mt chính-saùch lương-ho maø nhng yếu-t ngoi kinh-tế noùi treân s được quan-taâm thích-nghi, thoaû-ñaùng. Sao cho mi người được hưởng phuùc-li xaõ-hi coâng-baèng, được bo-v quyn laøm người trong xaõ-hi, quyn laøm ch trong mt đất nước t-do. Ñoù laø nhaân-bn. Nh coù nhaân-bn mi coù daân-quyn, coù t-do, daân-chủ. Như vy daân-ch vn chưa đủ, phi ly nhaân-bn laøm đầu, vì tuy coù khi goïi laø daân-chuû, nhöng laïi laø thöù daân-chuû giaû-hieäu ñöôïc meänh-danh laø “daân-chuû taäp-trung”. Daân-chuû laø dieän maø chính-đim laø nhaân-bn. Daân-ch thuc phm-truø nh hp ca quc-gia daân-tc. Nhaân-bn thuc phm-truø bao-quaùt cuûa xaõ-hi con người noùi chung. Khi coi trng nhaân-bn tt coù nhaân-quyn trong ñoù coù daân-quyn, coù t-do, daân-ch thöïc söï. Trng nhaân-baûn laø điu-kin tieân-thieân để coù daân-ch thöïc söï.

 

Moät caùch nhìn khoa-hoïc cuï-theå ñeå ñoái-chieáu, trong đồ-hình dưới ñaây, h-s goùc a biu-th h-s phaùt-trin maø cũng laø h-s nhaân-bn định-hướng cho đường phaùt-trin đi leân hay xung dc tht luøi.

 

Đồ-thị biểu-diễn các định hướng phát-triển

 

 

 

 

Haøm soá y = ax + b bieåu dieãn ñöôøng loái phaùt trieån ñònh-hướng bi h-s goùc a, xin được gi laø h-s nhaâân-bn, vi đường dc đi leân (a > 0) nếu ly con người laøm cu-caùnh hay đi xung (a < 0) nếu ch-trương duy-vt coi con người ch  laø coâng-c phc-v kinh-tế.

 

Y =  aX  + b (kinh-tế th-trường trong định-hướng xaõ-hi nhaân-bn vi h-s nhaân-bn a > 0)

Y' =  aX  + b (kinh-tế th-trường trong định-hướng xaõ-hoäi duy-vt, vi h-s nhaân-bn a < 0 )

CH = đường phaùt-trin trước 1975 khi t nn moùng b > 0 vi hướng đi leân ly nhaân-quyn laøm cơ-bn để phc-v nhaân-sinh, (ch-nghĩa nhaân-v, nhaân-xaõ = nhaân-baûn xaõ-hi)

 

Khoâng chi-tiết-hoaù vi nhng s-liu thng-keâ c-th, maø mt caùch tượng-trưng để cho đơn-gin, d hiu, ly mi định-k thi-gian laø 10 năm vaø nn moùng cơ-s  laø +5.

 

Vi nn Cng-Hoaø min Nam Vit-Nam Töï-Do, gi-thiết mt caùch khieâm-nhường, ly h-s nhaân-bn laø + 0.5 vaø nn moùng cho ñaø phaùt-trin ch laø OA = b = +5

Y= ax + b  vôùi  a > o,       b = + 5

 

Năm 1955:

X =  0;        a = ( + 0.5  x  0) + 5; Y = + 5

 

Năm 1965:

 

X =10, vi hướng phát triển bình thường không có đà móng hỗ trợ (đường bt )

a = +1 ;  X = 10 ; b = 0

Y = (1 x 10 ) + 0 = 10                   Y = 10 (1)

 

Năm 1965:                       

X = 10        Y = (+ 0.5  x  10) + 5

Y = + 5 + 5                                   Y =10  (2)

 

Năm 1965: (X = 10), so-sánh với hướng phát-triển bình thường thì tuy hệ-số phát-triển là 0.5 < 1, nhưng với đà móng hỗ-trợ làm đòn bẩy đẩy lên với OA = +5, định-hướng phát-triển của nền Cộng-Hoà đạt mức hoà vốn (break-even point) với

OB = 10 [ (1) = (2)], để có thể cất cánh đi lên mức tăng trưởng NP = OD sau này.

 

Tới năm 1975: (X = 20), sau 20 năm độc-lập, với đòn bẩy OA = b = +5, nền Cộng-Hoà đạt mức tăng-trưởng như sau:

a = +0.5;     X = 20,           b = +5

Y = 0.5 x 20 + 5 = 10 + 5, OC = Y = 15

(và doanh-lợi thu về ở mức CE = 20-15 = +5 nếu hình-dung đó là sự tăng-trưởng lợi-tức).

 

Khi chủ-nghĩa Cộng-Sản áp-đặt tại miền Nam vào năm 1975, các giá-trị truyền-thống bị đảo lộn, định-hướng xã-hội chủ-nghĩa xoá bỏ tất cả để mức phát-triển Y’ tụt xuống còn là số không, đấy là nói một cách nhân-nhượng, hệ-số a trở thành âm với nền móng sẵn có từ thời Cộng-Hoà để lại là OC = +15, định-hướng này thể-hiện trong phương-trình:

 

Y’ =  a’X + b’ với a < 0, b’ = 15,             

Y’ = (a’ x 20) + 15 = 0

                               20 a’ =  -15     a’ = - 0.75

 

Hệ-số nhân-bản nay xuống thành - 0.75  tức là 15% thấp hơn dưới mức số không so với thời Cộng-Hoà miền Nam, gọi một cách nhân-nhượng, trong thực-tế thì xuống dốc gấp bội hơn nhiều, vì định-hướng này chủ-trương tam vô: vô gia-đình, vô tôn-giáo, vô tổ-quốc:

 

Trong cái gọi là “10 điều răn Bác Hồ dạy” không có điều nào nói về thảo kính cha mẹ, và cha mẹ được thay thế bằng “Bác Hồ là cha già dân tộc. Tổ-tiên Lạc Hồng được thay thế bằng Stalin, Lenin.

 

“Thương cha, thương mẹ, thương chồng,

Thương người: thương một, thương ông: thương mười”

 

Cho nên không có nghĩa-vụ đối với tổ-quốc Việt-Nam, chỉ có nghĩa-vụ quốc-tế, không có chuyện nói đến lòng yêu nước, vì “yêu tổ-quốc là yêu chủ-nghĩa xã-hội”.

Tôn-giáo là thuốc phiện, “10 điều răn Bác dạy” để thay thế “10 điều răn Chúa dạy” của tôn-giáo. Không có tự-do tín-ngưỡng mà là tự-do tín-ngưỡng và không tín-ngưỡng. Trí-thức không hơn cục phân. Không có tư-hữu mà tư-sản, tư-điền, công-thổ được mệnh-danh là của nhân-dân, đều do đảng và nhà nước toàn quyền sử-dụng như sở-hữu. Chỉ một vài dẫn-chứng hiển-nhiên này cũng đủ để nói rằng sự phát triển xuống số không, tất cả là sạch-sành-sanh đúng như khẩu-hiệu ngày đêm ra-rã: “sạch nhà, sạch phố”.

 

Y’ = - 0.75 x 20 + 15 = 0

 

Với cảnh đất nước tan hoang như vậy, hệ số nhân-bản lẽ ra phải xuống thấp hơn nữa, tạm nhân nhượng cho là -1 thay vì – 0.75. Phát-triển phục-vụ nhân-sinh khi ấy phải là -5 thay vì 0 như đã giả-thiết:

Y’ = - 1 x 20 + 15 = - 5

Trong thực-tế, với phong-hoá suy đồi băng hoại tận gốc rễ, tệ-nạn giáo-dục xã-hội tràn lan, với cảnh người bóc lột người “homo lupus homini” và hiện đi xa hơn nữa là “bán nước buôn dân”, hệ-số nhân-bản phải xuống mức thê-thảm và phát-triển phục-vụ nhân-sinh còn xuống thấp tệ hại hơn  nhiều.

 

Trở lại năm 2005 với hệ-số nhân-bản giả thiết vẫn giữ ở mức ban đầu 1975 là a = - 0.75, ta có:

Y’ = 0.75 x 50 năm + 15 = - 37.5 + 15 =  -22.5

Đáng lý ra nếu không có chủ-nghĩa CS, mà nền Cộng-Hoà tồn-tại, vẫn giữ đường lối và mức phát-triển phục-vụ nhân-sinh như cũ thì năm 2005 hướng phát-triển ở mức tăng-trưởng thực-sự sẽ là: 

OD = Y = 0.5 x 50 + 5 = + 30

và doanh lợi thu về ở mức NN’ = 50-30 = + 20 nếu hình dung đó là sự tăng trưởng lợi tức. Nhưng buồn thay, rõ-ràng mức tăng trưởng PN chỉ là sự tăng trưởng ảo-tưởng mà một số người vẫn nguỵ-biện khoe-khoang, hiển-nhiên đó chỉ là sự tăng trưởng biểu-kiến có tác-dụng phô trương (demonstration effect) với mức phát-triển mặt nổi bề ngoài phục-vụ cho đô-thị, cho một hạng đặc quyền ưu-đãi trong khi nhân-quyền thực sự tụt xuống mức OF = PQ = -22.5 , xã-hội ngày càng tha-hoá và các vùng quê ngày càng nghèo đói, sa sút cả về vật chất lần tinh thần (xin xem kết luận trong phần 2 bên dưới)

 

Phần 2- CHÍNH-SÁCH PHÁT-TRIỂN

 

Khỏi cần luận-thuyết dài dòng, đồ-hình trên cho phép ta rút ra những kết-luận đề-nghị sau đây:

 

Phát-triển kinh tế thị-trường theo định hướng xã-hội chủ-nghĩa là một nghịch-lý không thể chấp nhận. Căn bệnh phải chữa trị tận gốc. Muốn cắt bỏ khối ung, phải triệt nọc mầm mống đã sinh ra khối ung. Khối ung tạo nên một xã-hội nhiễu-loạn, bất quân bình. Bệnh khi đã trị căn rồi, để xoá bỏ chênh lệch giữa các giai cấp, giữa các khu vực kinh tế hầu đem lại công-bằng xã-hội, cần chủ-trương phát-triển hoà đồng: đô-thị-hoá nông-thôn, biến nông-thôn thành các vệ-tinh của kinh-tế đô-thị. Triệt-tiêu mọi ưu-đãi và mọi cơ-hội từng giúp ưu-đãi cho các giới đặc-quyền tham-ô, thủ lợi trên sức lao-động, tài-sản của nhân dân và tài-nguyên của đất nước. Đó chính là phát-triển để phục-vụ nhân-sinh, là kiến-tạo một xã-hội nhân-bản lấy con người nói chung, người dân nói riêng làm bản-vị cho phát-triển, làm trung-tâm-điểm của mọi chính-sách.

Trong các chính-sách thực-hiện, cần ưu-tiên cải-thiện giáo-dục vốn đã làm mọi lãnh-vực suy thoái hơn nửa thế-kỷ nay, mà sự phục-hồi may lắm cũng phải một thời-gian tương-ứng, bởi như người ta đã áp-dụng ngay từ những ngày đầu của định-hướng xã-hội chủ-nghĩa là: “mười năm trồng cây, một trăm năm trồng người”. Kinh-tế nhất thời, giáo-dục vạn đại. Những mẫu người đã được trồng gần thành cổ-thụ theo chủ-thuyết trên đã sinh ra cả một vườn cây rộng lớn ấy, không thể nhất đán mà vườn trở thành xanh tốt. Không nên quên rằng giáo-dục phục-hưng đạo-lý, kiến tạo văn-hoá, văn minh và ảnh hưởng lớn-lao tới các chính-sách chính-trị, kinh-tế, văn-hoá xã-hội.

 

Những số-liệu chính-xác dưới đây chứng minh hùng-hồn rằng phát-triển kinh-tế thị-trường theo định-hướng xã-hội chủ-nghĩa là nghịch-lý, trong thực-tế xô đẩy con người xuống vực thẳm của lạc hậu nghèo đói. 

Theo định nghĩa của World Bank năm 1985, lợi tức đầu người dưới 370 dollars một năm là nghèo, và “cực kỳ nghèo” nếu dưới 275 dollars. (“In 1985, the World Bank established a “poverty line” as representing a level of consumption of $370 per person per year and an “extreme poverty line” of $275.)

Theo định nghĩa của Việt-Nam: Chuẩn nghèo áp dụng cho giai đoạn 2006-2010 do Thủ Tướng Chính Phủ ban hành là: ở nông thôn lợi tức đầu người từ 200,000 đồng/tháng, ở thành thị, từ 260,000 đồng/tháng trở xuống” (báo Thanh Niên

ngày 12 tháng Bảy năm 2005), áp-dụng cho năm 2005: xem  như hết nghèo, nếu lợi tức đầu người ở nông thôn là từ 80 đến 100 ngàn đồng # 6 dollars/tháng # 70 dollars / năm, còn ở thành phố thì trên 150 ngàn đồng/tháng # 10 dollars / tháng # 120 dollars/năm , tức là bằng nửa con số được xem như là “cực kỳ nghèo” theo định nghĩa của World Bank hai mươi năm về trước.

Trong khi đó Liên-Hiệp-Quốc nhận định rằng: để cho dân chúng cực kỳ nghèo là vi phạm nhân-phẩm một cách thô bạo.

 [theo H Ngc-AÙnh, baøi “Con người dũng-cm đoù”, trích NguoiViet Online Wednesday 21 Sept. 2005)]

Vì vậy một khi đã chấp-nhận xoay hướng cho đường định-hướng phát-triển đi lên, thì sau đó, với sức đẩy do các nguồn tư-bản hiện vẫn rót vào, thiết nghĩ trong các chính sách phát-triển đem ra áp-dụng, nên ưu-tiên đặt nặng ngân-sách giáo-dục, bới vì như đã nói, giáo-dục sẽ phục-hưng văn-hoá để phát-huy nhân-bản, tôn-trọng nhân-quyền. Chính nhờ giáo-dục, thế-hệ tương-lai sẽ không còn dốt nát, đất nước không còn nát tan vì dốt, sẽ không còn hận thù vốn được tiêm-nhiễm và nuôi dưỡng thâm căn, rộng khắp suốt hơn nửa thế-kỷ nay, kẻ thắng thế sẽ không còn miệt thị người thất thế, sẽ không còn căm thù giai-cấp, kỳ thị địa-phương và tôn giáo, nhưng sẽ thành-tín và trở về với đạo-lý của tổ-tiên là Đạo Sống Thái-Hoà trọng NHÂN chuộng NGHĨA, để mọi người dân trong cùng một nước chung lưng xây dựng trong tình đoàn-kết tương-thân:

 

“Nhiễu điều phủ lấy giá gương,

Người trong một nước phải thương nhau cùng”

 

để con người trong cộng-đồng xã-hội đa dạng, ai nấy đều tâm nguyện rằng:

 

”Bầu ơi, thương lấy bí cùng,

Tuy rằng khác giống, nhưng chung một giàn!”

 

Đó là yếu-tố tiên-quyết cho sự phục-hưng và thăng-tiến quốc-gia dân-tộc vậy.