Vai trò Văn Hóa

trong sự sống còn của Cộng Đồng

Hoàng Đức Phương
 (PARIS)

Tuần Lễ Xã Hội

VIOLAU 7-10 Aoủt 2003.      

                      
Văn Hóa Việt gốc trong bối cảnh lịch sử ngày hôm nay để:
 
Xây dựng Cộng Đồng hải ngoại trong thế Toàn Cầu Hóa sắp tới.
 
Thế  nào  là  Toàn  Cầu  Hóa ?
 
Nhờ sự phát triển của Khoa Học và Kỹ Thuật nên này hôm nay thế giới đã trở nên bé nhỏ như một Quốc Gia vậy. Sự phát triển này đã sản sinh ra 2 sức mạnh phi thường để giúp người yếu có thể đánh bại kẻ khỏe được. Đó là : Truyền Thông và Vận Chuyển
Toàn Cầu Hóa là một cuộc cách mạng toàn diện thay đổi nếp sống và suy tư con người mà không ai có thể ngăn chặn được. Các cường quốc kinh tế chỉ có thể lợi dụng biến chuyển này để thủ lợi, chiếm thế thượng phong; nhưng nếu tính nhầm thì siêu cường có thể trở thành  tiểu nhược như không; vì họ không đếm xỉa chi tới tình người cả.
 
Thế  nào  là  Cộng  Đồng ?
 
Cộng Đồng là sự tập hợp của một số người, trong một lãnh địa, có một số đặc tính chung.  Có hai loại cộng đồng là loại có tổ chức, có điều hành còn loại kia là vô tổ chức, làm việc theo hứng và háo danh thủ lợi.
Loại vô tổ chức thì dù cho có đông đến mấy cũng thành vô dụng. Còn loại có tổ chức thì dù cho có ít người nhưng thành quả vẫn khả quan. Và, loại này thuộc diện lãnh đạo quần chúng.
  Tỷ dụ : Cơ cấu làng xóm là một cộng đồng. Nếu hội đồng kỳ mục không sinh hoạt thường xuyên thì việc làng sẽ bê trễ, mạnh ai nấy làm. Còn họp thường xuyên thì mọi việc đều được giải quyết thoả đáng.
 
Thế  nào  là  Văn  Hóa ?
 
Văn Hoá là tiếng Hán, phải định nghiã theo người Hán. Danh từ này đã nói lên tinh thần thượng tôn và trịch thượng của nòi Hán. Cái gì của họ cũng đều tốt đẹp cả, còn cái gì của người Việt cũng đều xấu xa hèn kém; vì thế nên bao giờ cũng có chữ Văn đi đầu như Văn Minh, Văn Hiến, Văn chương, Văn Hóa .. Chữ Văn có nghiã là đẹp đẽ; còn chữ Hóa là nếp sống thanh tao lịch thiệp như gió nhẹ thổi qua: tức Phong Hóa.
 
-         Người Việt mình thì rất là khiêm tốn, bình đẳng, nó tốt đối với mình nhưng chưa chắc đã tốt đối với người. Do đó trước khi chữ Văn Hóa du nhập ta dùng chữ Nếp Sống, có nghiã là thành thói quen của dân tộc (coi ngôn từ dưới đời nhà Trần). Vậy thì nếp sống là: Tiếng nói trong đó có hồn dân tộc, là phong tục, tập quán, giao tế, xưng hô, cách suy tư hay phản ứng trước một vấn đề chánh trị tôn giáo.....
-         Văn Hóa còn được biểu lộ và lưu truyền qua Văn Chương, Ca dao tục ngữ, Chuyện thần thoại hoang đường, ca nhạc, hội họa hay điêu khắc .....vân vân.....
Rõ ràng Văn Hóa là chất liệu dùng để kết hợp dân tộc hay cộng đồng từ trong Tâm kết hợp ra. Nó giữ vai trò trọng yếu trong vấn đề nuôi dưỡng và xây dựng một cộng đồng đứng đắn, hữu dụng cho cuộc sống của thành viên để không bị lạc lõng trong dòng người xô bồ.
 
Thiếu cộng đồng đứng đắn thì con người sẽ trở thành kẻ vong thân, hèn kém mà hậu quả tất nhiên phải có là bị đào thải như rác rưởi không cần thiết cho cuộc sống vậy. Muốn có cộng đồng đứng đắn thì phải xây dựng bằng tâm huyết và nghị lực từ thế hệ này truyền qua thế hệ khác.
 
Một xã hội Đa Văn Hóa là một xã hội hết sức bấp bênh với những làn sóng ngầm. Vì đó là xã hội kết hợp với nhau bằng tiền và cư xử với nhau bằng lý, thiếu hẳn tình người; do đó dễ biến chất thành loài thú để sống theo nhu cầu vật chất, ích kỷ và háo thắng.
 
Vậy thì : Văn Hóa nào là Văn Hóa cần phải có để xây dựng cộng đồng Việt trên khắp 5 châu đây?
Lẽ dĩ  nhiên là Văn Hóa Việt gốc rồi, nhưng phải có sự sàng lọc cho phù hợp với bối cảnh xã hội loài người ngày hôm nay. Không những ta phải xây dựng con người hữu ích cho cộng đồng mà còn phải xây dựng con người hữu dụng cho nhân loại nữa. Vì hạnh phúc của ta nằm trong hạnh phúc của cộng đồng, mà hạnh phúc này lại lệ thuộc vào hạnh phúc của nhân loại.
 
Do đó vấn đề chính ở đây là cách học để đạt tới mục đích của sự trau giồi Văn Hóa Việt gốc, chứ không phải học như con vẹt, nhai lại những điều lỗi thời lạc hậu.
 
Nhất định không thể theo những lối mòn cũ kỹ, không thể theo những sách sử sai nhầm đã bất lực trong việc bồi đắp bản sắc và nuôi dưỡng nội lực dân tộc.
 
Nhất định phải gạt bỏ cái học không đem lại Tâm Việt và Hồn Việt cho con em chúng ta.
 
Nghiã là chúng ta phải làm sao để có thể trang bị đầy đủ những hành trang cần thiết cho con em chúng ta để chúng có thể trở thành người Việt đúng nghĩa của nó.
 
Có thế thì chúng mới có thể tiếp thu những kiến thức mới một cách hữu hiệu để có thể hội nhập vào xu thế toàn cầu hóa một cách chủ động được. Bằng không thì chúng sẽ bị tha hóa, vong thân và lạc lõng trong biển người tốt xấu mà kết quả tất yếu phải có là dân tộc Việt sẽ dần dần bị xóa nhoà, bị đào thải như rác rưởi không cần thiết trên mặt địa cầu này. Và lẽ dĩ  nhiên là lỗi tại chúng ta, thuộc thế hệ đã làm suy kiệt sinh lực dân tộc.
 
Vậy thì : Chính chúng ta phải can đảm đứng lên làm công việc khó khăn này.
Phải tìm hiểu cội nguồn để trở về căn cước đích thực của mình.
Phải tìm lại tư tưởng Việt gốc thì mới có thể nuôi dưỡng được bản sắc dân tộc để phát triển nội lực cần phải có trong xu hướng toàn cầu hóa này.
 
Tóm lại :    Trước mặt chúng ta chỉ có 2 con đường lựa chọn là:
 
Hoặc cố gắng hết sức mình, hết tâm mình để viết ra cho bằng được những tài liệu, những trang sử đúng với văn hóa Việt gốc thì mới khơi động được bản sắc dân tộc. Không những vậy mà còn phải hành động bằng cả tâm hồn và bầu nhiệt huyết của mình theo bản sắc đó thì mới có thể phát huy được hết nội lực  dân tộc trong việc chen vai thích cánh với năm châu.
            Đây không phải là một triết lý mới mẻ chi cả. Triết lý này đã được ký thác trong câu chuyện    Phù Đổng Thiên Vương mà ai cũng biết. 
 
Hoặc đầu hàng để chờ tiêu vong
 
 
Đừng nói rằng chúng ta không có khả năng, có lẽ chúng ta thiếu nghị lực và ý chí thì đúng hơn. Hãy nhìn lại thời nhà Trần, nước thì bé nhỏ, dân thì ít ỏi ; ấy thế mà đã đánh tan được cả thảy 3 đạo quân xâm lăng, tấn công như vũ như bão của Mông Cổ để đến nỗi sứ giả của đế quốc xâm lược là quan đại thần Trần Phú phải than rằng :
 
Bóng  loè  gươm  sắt  lòng  thêm  đắng,
Tiếng  rộn  trống  đồng  tóc  đốm  hoa.
 
Nhất định thời đó nước mạnh dân giàu, có được trang sử vàng son như vậy phải có nguyên do.
Mạnh ở đây là mạnh về tinh thần về mưu lược nhiều hơn là mạnh về bắp thịt. Giàu ở đây là giàu về tinh thần yêu nước, giàu về Tâm Việt và Hồn Việt nhiều hơn là giàu về vật chất. Đối với bắp thịt và vật chất thì ta thua xa quân Mông. Ta chiến thắng là nhờ vào mưu trí và tinh thần :      Thà  làm  quỷ  nước  Nam  còn  hơn  làm  vương  đất  Bắc.
 
Nguyên do đó, chính chúng ta, con cháu đời nay phải nghiên cứu cho kỹ càng, mô tả cho tường tận để làm cẩm nang đời đời.
-   Lấy đó làm bài học để giải quyết vấn nạn của chính chúng ta ngày hôm nay.
-   Lấy đó làm gương sáng soi chung để mạnh dạn tiến bước và đừng làm hổ thẹn vong linh người xưa.